Bilgisayarlar yalnız küçülmedi, bir taraftan da yeni alanlara el attı. Burada söz konusu olan bir hesap makinesi değil, bir dilden ötekine bir çevirme makinesidir. Bu size dilini bilmediğiniz bir memlekette bir dilmaç (tercüman) görevini görür. Şimdilik İngilizce‘den, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca ve Japonca için hazırlanmıştır.
Yabancı dil öğrenmek kolay bir iş değildir. Kitaplara, kurslara, kasetlere ve sıkı çalışmaya gereksinme vardır. Elektronik sayesinde küçük bir kutu, bilgisayar, size yabancı bir ülkede hiç bilmediğiniz bir dilde dilmaçlık etmektedir. Aynı zamanda onu bu dili öğrenmek için de kullanabilirsiniz. Çoktan beri bilgisayar yardımıyla Amerika’da Rusça’dan İngilizce’ye otomatik çeviriler yapıldığı biliniyordu, fakat bu gizli tutuluyor ve ayrıntıları hakkında fazla bir şey açıklanmıyordu.
Amerika’da Craig Corporation otomatik bir dilmaç yapmayı başardı. Sonuç cep hesap makineleri büyüklüğünde bir bilgisayardır. Bu küçük bilgisayarın belleğinde her dilden 1.500 kelime saklıdır ve bir düğmeye basmak suretiyle bir dilden öteki dile çeviri yapmak kabildir. Günlük konuşmalarımızın 800 kelimeyi pek geçmediğini düşünürseniz, bu, oldukça zengin bir lügat kitabını yanınızda taşıyor ve anında istediğiniz kelimeyi bulabiliyorsunuz demektir. Tıpkı hesap makinelerinde istediğiniz bir sayıyı “yazar” gibi, burada da tuşlara basarak çevirmek istediğiniz kelimeyi yazacak ve sonra “çevir” düğmesine dokunur dokunmaz onun öteki dildeki karşılığını bilgisayarın ekranında bulacaksınız. Şimdilik bu küçük otomatik dilmaç İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca ve Japonca için yapılmıştır. Bu dillerden herhangi birinden ötekine çeviri yapmak kabildir.
Otomatik dilmacın ayrı dilden değişik küçük bellek kapsülü vardır, her biri 1.500 kelime içerir. Kapsülü değiştirmek suretiyle istediğiniz dilden çeviri yapabilirsiniz.
DÜNYA ÇAPINDA İLETİŞİM
Craig dilmacı aslında cebe sığacak boyda bir çeviri bilgisayarıdır ve onun sayesinde dünyanın en çok kullanılan dillerinde yabancılarla anlaşabilirsiniz. O dili öğrenmek istemeseniz bile, o andaki ihtiyaçlarınızı görebilirsiniz.
Bilgisayarın arkasında 50 sayı vardır, bunlar her dilde en çok kullanılan ve en pratik cümleleri içerir. Bunlardan 25’i “Bunun fiyatı ne kadardır?” veya “Bu kaçadır?” gibi o anda buton olarak kullanabileceğiniz şeylerdir. Geri kalan 25’i sizin sonradan ayrıca ekleyeceğiniz (öteki taraftaki harf tuşlarına basarak oluşturacağınız) bir kelime ile birleşerek tamamlanacaktır. Örneğin, “Bana … verir misiniz?”… Bunu, “Bana bir kilo şeker (veya iki çikolata vb.) verir misiniz?” yapabilirsiniz. Bu tuşlara bastıktan sonra çeviri düğmesine dokunur dokunmaz buton cümle tam olarak istediğiniz dilde karşınıza çıkmaktadır. Eğer cümle 16 harften fazla ise o parçalanır ve soldan başlayarak devam eder.
DÖRT ÖĞRETME SİSTEMİ
• Otomatik dilmaç normal bir konuşmada en fazla karşılaşılan kelimeleri kullanma sırasına göre ayrılabilir ve her biri ekranda birkaç saniye görünüp söner, böylece onu sesli okuma olanağı bulmuş olursunuz.
• Ekranda İngilizce bir kelime görükmektedir ve örneğin, siz bunu Fransızca’ya çevirmek istiyorsunuz, fakat imlâsını tam yazamadınız, küçük bilgisayar bunu size haber verir ve ekranda doğrusunu gösterir.
• İstediğiniz bir konu seçebilirsiniz ve bununla ilgili kelimeler alfabetik sıra ile ekranda görünür. Örneğin, bir geziye çıkıyorsanız, ilgili bütün kelimeleri böylece birden öğrenebilirsiniz.
• Herhangi bir harf seçebilir ve o harfle başlayan bütün kelimeleri sıra ile ekranda görür ve hepsini öğrenebilirsiniz.
BÜTÜN YANITLAR
• Aceleden, yanlışlıkla ya da tam bilmediğiniz için bir kelimeyi yanlış veya eksik harflerle basmışsanız, derhal ekranda bir soru işareti görünür. Özel bir tuşa basmak suretiyle ekranda ona yakın birçok kelime görünür ve siz doğru olanı seçebilirsiniz.
• Eğer İngilizce’de yabancı dilden iki anlamı olan bir kelimeye basmışsanız, otomatik dilmaç size hangisini kullanmak istediğinizi sorar ve yine özel bir tuşa basmak suretiyle istediğinizi seçebilirsiniz.
BELLEK KAPSÜLÜ
Esas dil İngilizce’dir ve öteki diller özel kapsüIIerle küçük bilgisayara koyulur. Craig dilmaç böylece 256.000 iletişim bit’i ya da 7.000 kelime içerir, fakat onun daha başka verileri de stok etmesi kabildir, böylece tüm lügat kitapları, reçeteler, kalori çizelgeleri, yararlı istatistikler ve daha başka öğrenim programlarını onun bellek sistemine ekleyebilirsiniz.
“POPULAR SCIENCE’den HAZİRAN 1979 TARİHLİ BİLİM ve TEKNİK DERGİSİ’NDEN ALINTIDIR.”
