İstanbul Teknik Üniversitesi Avrupa Birliği Merkezi Araştırma Ofisi koordinatörü Dr. Didem Özgür ile program hakkında bir söyleşi gerçekleştirdik.
Koordinatörlüğünü ve başvurusunu yaptığım coğrafi işaretler ve geleneksel özellikli ürün adlarıyla ilgili “The Protection of Geographical Indications and Traditional Speciality Guaranteed in the European Union Law” başlıklı proje Avrupa Birliği Erasmus+Programı Jean Monnet Faaliyetleri Jean Monnet Modülleri kapsamında 91 puan alarak 2016 yılında desteklenmeye uygun bulunmuştur. Bu proje, Avrupa Birliği tarafından dünya çapında yapılan 737 başvuru arasından desteklenen 147 projeden biridir.
Jean Monnet Programı 1989 yılından beri Avrupa Entegrasyonu Çalışmaları konusunda eğitim ve araştırma alanlarında destek sağlayan Avrupa Birliği’nin önemli bir programıdır. 2001 yılından beri tüm dünyada desteklenmeye başlayan program, Avrupa Birliği çalışmaları alanında Avrupa Birliği’nin en prestijli fon kaynağıdır.
Söz konusu proje, Avrupa Birliği’nin coğrafi işaretler ve geleneksel özellikli ürünlerle ilgili Türkiye’de desteklediği ilk Jean Monnet Projesi’dir.
Proje, ayrıca İstanbul Teknik Üniversitesi’nin ilk Avrupa Birliği Erasmus+Programı Jean Monnet Faaliyetleri Jean Monnet Modülü’dür.
04 Temmuz 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Ulusal Coğrafi İşaret Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nda belirtildiği gibi, eğitimin her kademesinde coğrafi işaret konusunun öğretim programları kapsamında gündeme alınması hedeflenmiş olup, ilgili proje bu hedefi gerçekleştirmede önemli bir unsuru oluşturmaktadır.
10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu ile birlikte ülkemizde coğrafi işaretler ve geleneksel özellikli ürün adlarının korunmasının önemi daha çok artmış ve sektörde konuyla ilgili yetişmiş iş gücüne daha çok ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Proje ülkemizin kalkınması ve tanıtılması açısından önem arz eden coğrafi işaretler ve geleneksel özellikli ürün adları konusunda yetişmiş insan gücünün oluşmasını hedeflemektedir. Ülkemiz açısından son derece önemli olan proje ile, konuyla ilgili tüm paydaşlar arasında (akademi, kamu, özel sektör) farkındalık yaratılması hedeflenmektedir.
Projenin önemine kısaca değinir misiniz?
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları’nın arasında yer alan coğrafi işaretlerin korunması dersi, maalesef ülkemizde ve hatta yurt dışında lisans ve yüksek lisans seviyesinde üniversitelerde ayrı bir ders olarak okutulmamaktadır. Coğrafi işaretlerin ve geleneksel özellikli ürün adlarının korunması konusu farklı uzmanlık alanlarının bir araya geldiği multidisipliner bir alandır. Başvuru aşamasında hazırlanan şartnamelerin üreticiler ile iş birliği yapılarak ve uzman kişilerin (hukukçuların, gıda mühendislerinin, tarihçilerin, ekonomistlerin, meteoroloji mühendislerinin ve coğrafyacıların) görüşleri alınarak hazırlanması gerekmektedir. Bu durumda birçok farklı disiplin coğrafi işaretlerin ve geleneksel özellikli ürün adlarının tescil edilmesinde, korunmasında ve yönetişiminde kendi uzmanlık alanları doğrultusunda yer almaktadır.
Bu nedenlerden dolayı, coğrafi işaretlerin ve geleneksel özellikli ürün adlarının korunması dersi hukuk, gıda mühendisliği, işletme ve ekonomi bölümleri gibi farklı bölümlerde okuyan öğrencilerin lisans veya yüksek lisans seviyesinde en azından seçmeli ders olarak almaları gereken bir derstir.
www.eugis.itu.edu.tr
Bu çerçevede, proje kapsamında İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Metalurji Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nde “Avrupa Birliği Hukuku’nda Coğrafi İşaretlerin ve Geleneksel Özellikli Ürün Adının Korunması” isimli kredili seçmeli ders açılmıştır. Ders, gıda mühendisliği öğrencilerinin yanı sıra konuya ilgi duyan birçok farklı bölümden öğrencinin katılımına açık bir derstir. Dersi başarıyla tamamlayan öğrencilere katılım sertifikası verilmektedir. Ders, sadece üniversitemizin öğrencilerine yönelik olmayıp, konuya ilgili duyan herkese ve diğer üniversitelerin öğrencilerinin katılımına da açıktır.
Projemizin bu kapsamda ülkemizin diğer yüksek öğretim kurumlarına örnek teşkil etmesini ummaktayız.
Dersi alan öğrenciler ders kapsamında neler öğreneceklerdir?
Dersi alan öğrenciler Avrupa Birliği ile ilgili temel kavramları öğrendikten sonra, coğrafî işaretler ve geleneksel özellikli ürün adlarının dünyada, Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de nasıl korunduklarıyla ilgili bilgi sahibi olmaktadırlar.
