Dünya çapında tanınan markaların ikonik hale gelen tasarımları, her zaman taklitçilerin radarında oluyor. Hatta bazı taklitler öyle gerçekçi yapılıyor ki sahte ürün almayı tercih etmeyen müşteriler bile farkında olmadan satın alabiliyor. Markalar ise taklitleriyle mücadele konusunda büyük bir çaba sarf ediyor. Crocs da bu markalardan bir tanesi…
Kolorado merkezli köpük terlik üreticisi olan Crocs’un ürünleri, rahatlığı ve pratikliği ile sıkça tercih ediliyor. Bu renkli ve eğlenceli terliklere özellikle sağlık çalışanlarının ayağında rastlamış olmanız muhtemel. Üzerinde bulunan deliklere yerleştirilebilen çeşitli aksesuarlar ile kullanıcısına terliği kişiselleştirme imkânı sunması da ürünün bir başka güzel özelliği. Ayrıca işlevsel bir malzemeden üretiliyor olması, leke ve kir temizliğini kolaylaştırıyor. Arka kısmında bulunan bant sayesinde sandalet olarak kullanılabilen Crocs, bu bandın ön kısma yerleştirilmesi ile terlik formuna da dönüşebiliyor. Çok popüler olan bu ürün kısaca; ‘’işlevsel’’ kelimesinin karşılığını her özelliğiyle veriyor. Tabii ki bir ürün ne kadar popülerse taklit edilme ihtimali de bir o kadar artıyor. Crocs terliklerin benzerlerini ve neredeyse aynılarını her yerde görmeniz mümkün. Üstelik düşük maliyetli bir yarı mamul olarak plastik ve köpük, ürünün taklit edilmesini çok daha kolay hale getiriyor. Bunun sebebi ise orijinal modelin üretiminde kullanılan reçine ham maddeli ve patentli Croslite™ malzemesinin, plastik ile taklit edilebiliyor olması. Belki de daha önce bu modelin orijinalinin, Crocs adında bir markaya ait olduğunu dahi bilmeden alıp kullanmış olanlarımız vardır. Bu, taklit ürünlerin piyasaya ne kadar hızlı yayıldığının ve kanıksandığının bir kanıtı olabilir.
2006’da Başlayan Taklitle Mücadele Yolculuğu
Crocs markası, her zaman tasarım hakları kendine ait olan terlik modelinin sahteciliğine karşı mücadele ederek haksız kazancın önüne geçmeye çalışıyor. Markanın, daha önce tasarımlarını taklit edenlere karşı bir mücadele başlattığı biliniyor. Şimdilerde ise aynı mücadeleyi, tescilli ticari markaları ve diğer kullanım hakları kapsamında sürdürmeye devam ediyor. Crocs’un sahtecilikle mücadelesini başlatan hamlenin; 2006 yılında Classic Clog tasarımının kullanım hakkıyla ilgili önlem amaçlı harekete geçmesi olduğunu söyleyebiliriz. Buna istinaden, hak ihlali yaptığı iddia edilen ürünlerin ithalatını yasaklayan bir yasaklama emri çıkmış olması da dikkate değer bir sonuç.
Taklitlerinin yasa dışı şekilde ihraç edilmesine karşı araştırma talep eden marka, geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili bir duyuru yaptı. Bu duyuruda, tescilli ticari mallarını ihlal eden taklitçilerin ithal ettiği terlik ve ayakkabılar hakkında araştırma talep edildi. Markanın, konuyla ilgili talebini ABD Uluslararası Ticaret Komisyonuna ileterek şikâyette bulunması ise konunun ciddiyetini ifade ediyor. Marka CEO’su Andrew Rees; yaptığı açıklamada ikonik ürünler yaratıyor olmaktan gurur duyduklarını, bu tasarımların korunmasının önemli olduğunu söylüyor ve fikri mülkiyet konusundaki kararlı bir tavır sergiliyor.
Önceki Mücadeleyi Kim Kazanmıştı?
Crocs, daha önce sektördeki rakibi olan USA Dawgs’la karşı karşıya gelmiş ve bu konuyla gündemde uzunca bir süre yer tutmuştu. 2012 yılına kadar uzanan dava süreci, 2018 yılında Crocs’un iflas ilanı ile zorlu bir hal aldı. 2018’de İflas Kuruluna başvurmasının ardından Kaliforniya merkezli Optimal Investment Group tarafından satın alınan Crocs, bu zorlu dönemde rakibi tarafından sunulan taklit iddialarıyla karşılaştı. Crocs ile çok benzer modeller üreten Dawgs, Crocs’u kendi tasarımlarını taklit etmekle suçladı. Crocs ise bu davaya karşı başlattığı mücadelede, USPTO tarafından ret kararı alarak ikinci bir zorluk ile karşılaştı. İki marka arasında yaşanan çatışma, Crocs’un mücadeleye devam etmesi ile tırmanmaya devam etti. Çatışma, USPTO tarafından daha önce üç kez reddedilen Classic Crocs modelinin tasarım tescilinin geçerli olduğuna karar verilmesiyle sonlandı. Crocs, nihayetinde kazandığı bu zafer sayesinde yasal haklarını güçlendirme fırsatı yakaladı. Marka, “Crocs, klasik tasarım patentinin geçerliliği konusunda Patent Davası ve Temyiz Kurulundan kesin bir zafer kazandı.” ifadeleri ile zaferini ilan etti. Bu zaferi, meşhur markanın fikri mülkiyet korumasındaki ısrar ve kararlılığına verilecek örneklerden biri olarak değerlendirebiliriz. Görüldüğü üzere Crocs markası, piyasada karşılaştıkları tüm taklitlerine karşı itiraz etmesi ve bu konudaki özenli tavrı ile sıkça gündeme geliyor.
Markaların kendine has üretimleri ve fikri mülkiyet haklarını koruması konusunda gösterdikleri ısrarlı tutum, değer üretme konusunda teşvik edici bir rol üstleniyor. Bu alandaki mücadeleler, özellikle büyüme potansiyeli mevcut küçük ölçekli markalar için fikri mülkiyet farkındalığı kazandıracak cinsten.
