i
“Non-fungible token’”tanımının kısaltması olan NFT kavramını son yıllarda sıkça duyuyor, neredeyse her türlü ürünün hatta bazen bir “tweet”in bile NFT olarak satışa sunulduğunu, dudak uçuklatan fiyatlara satın alındığını görüyoruz. Yeni dünya düzeninin yeni gündemi olan NFT’ler bu sefer bir telif davasıyla karşımıza çıktı. Lüks tüketim devi Hermès, bir dijital sanatçıya çanta tasarımlarını kullandığı için dava açtı.
Mason Rothschild isimli sanatçı, dijital ortamda ürettiği tasarımları NFT olarak web sitesinde satışa sundu. Bu üretimlerden biri ise ‘’MetaBirkins’’ isimli çanta NFT’leri oldu. Hatta bir iddiaya göre bu NFT’lerden biri aralık ayında 42 bin dolara alıcı buldu. Birkin çantalarıyla bilinen lüks marka Hermès, bu NFT’lerin lisanssız şekilde kopyalama olduğunu belirtti. Ayrıca ticari markasının ihlal edildiğini iddia etti. Ünlü marka ile sanatçı arasındaki çatışma, davaya taşındı.
Ünlü marka, New York’ta gerçekleşen mahkemede Sanatçı Mason Rothschild’ın ‘’ticari markasını soyduğunu’’ ifade etti. Sanatçının kazandığı popülerliğin tamamen Birkin çantalardan kaynaklı olduğunu savundu. Aynı zamanda marka, sanatçıyı çabuk zengin olma çabasıyla da suçladı.
Davalı konumunda olan dijital sanatçı Mason Rothschild suçlamaları kabul etmedi. Ünlü markanın tasarımını çalmadığını, sahte üretim yapıp satmadığını belirtti ve yaptığı şeyin sadece sanat olduğunu ifade etti. Fakat Hermès, sanatçının bu açıklamalarına karşı çıktı ve sınırlı sayıda üretilen Birkin çantaların, sadece Hermès tarafından satılabileceği algısına zarar verdiğini, kullanıcıyı yanılttığını belirtti.
Dijital dünyanın gelişmesi, sanatçıların esinlendiği kaynakların da çeşitlenmesini sağlıyor. Daha önce birçok eser üzerinde daha tartışılan ‘’Sanat eseri midir yoksa telif ihlali midir?’’ tartışmaları, bu gibi davalar nedeniyle her geçen gün artıyor. Önümüzdeki yıllarda markaların hak sahibi olduğu ürün ve tasarımlar için çok daha kapsamlı önlemler alması; sanatçıların ise esinlenme ve üretme süreçlerinde daha temkinli davranması gerek gibi görünüyor.
