Oyun konsolu ya da daha yaygın adıyla “atari” denince ilk akla gelenlerden biri Pac-Man’dir. En başarılı jetonlu oyun seçilerek Guinness Rekorlar Kitabı‘na girmeyi başaran “Sarı Daire”, 1980 yılında hayatımıza girdi. Piyasaya çıktığı günden bu yana popülerliğinden ve eğlencesinden bir şey kaybetmeyen oyun, bugün bile birçok kişinin akıllı cihazlarında yer alıyor.
Konsol oyunları ilk olarak 1940’lı yılların sonunda, daha sonraları “oyunsever” olarak isimlendirilecek olan kitlenin beğenisine sunuldu. İlk konsol örneklerinden birisi Thomas T. Goldsmith Jr. ve Estle Ray Mann tarafından geliştirilen “Cathode-Ray Tube Amusement Device” adlı bir cihazıdır. Bu cihaz için ABD Patent Ofisine “katot ışın tüpü eğlence cihazı” (Cathode-ray tube amusement device) başlığı ve US2455992 numarasıyla bir patent başvurusu yapılmıştı. Bilgisayar tabanlı ilk konsol oyunu ise 1958 yılında analog bir bilgisayarda yapılan, osiloskop cihaz ekranı üzerinde tenis benzeri bir oyun olan “Two for Tennis” olarak kabul ediliyor. İlk grafiksel görsel öğelere sahip oyunlardan biri olarak anılan bu oyun, Amerikalı fizikçi William Higinbotham tarafından geliştirildi.
Bilgisayar tabanlı grafiksel oyunlara olan ilginin artmasıyla birlikte, birçok oyun firması boy göstermeye başladı. Bu amaçla 1955 yılında Masaya Nakamura tarafından Namco firması kuruldu. Namco, 2005 yılında ülkemizde sanal bebek olarak bilinen Tamagotchi’nin yaratıcısı, oyun ve oyuncak üreticisi olan Bandai ile birleşerek “Bandai Namco Holding” adını aldı. Sevilen ve beğenilen birçok oyuna imza atan şirket, hiç kuşkusuz en büyük atılımını 1980 yılında satışa sunduğu Pac-Man oyunu ile gerçekleştirdi. Pac-Man’ın babası olarak nitelendirilen Namco’nun kurucusu Masaya Nakamura, geçtiğimiz Ocak ayında 91 yaşında hayata veda etti.
Oyunun babası Masaya Nakamura olarak bilinse de oyununun yaratıcısı ve tasarımcısı Toru Iwatani’dir. 1977 yılında Namco’da çalışmaya başlayan Toru Iwatani, oyunu ilk olarak “Pakku-Man” (pakku, Japonca’da yemek yerken ağız hareketini anlatan bir kelime) ismiyle geliştirdi. Pac-Man’in tasarımı için bir dilim eksik pizzadan ilham alan, Iwatani Pacman’in büyük noktaları yiyip güçlenmesinin kaynağının da “Temel Reis” olduğunu belirtmektedir. Oyunda Pac-Man’in dışında diğer karakterlerin yani hayaletlerin de isimleri bulunmaktadır. Kırmızı hayalet “Blinky”, pembe hayalet “Pinky”, mavi hayalet “Inky” ve turuncu hayalet de “Clyde” ismindedir. Toru Iwatani 2010 yılında Hollanda’da katıldığı bir fuarda Pac-Man’in ilk taslak çizimlerini hayranları ile paylaştı. Pac-Man’in dışında birçok farklı oyun geliştiren tasarımcının “Pole Position” isimli araba yarışı oyunu da oldukça popülerdir.
Pac-Man, oyunun tamamını oyuncunun kontrol etmesini sağlayarak video oyun dünyasında bir kilometre taşı oldu ve oyun dünyasına kattığı yenilikle bu dünyanın en önemli karakterlerinden biri haline geldi. Oyun, yarattığı etki ile bir oyundan çok bir akımın oluşmasına sebep oldu. Öyle ki kalem, yastık, top ve benzeri birçok alanda üretilen lisanslı ürünleriyle Pac-Man, oyun dünyasından sıçrayıp adeta bir fenomene dönüştü. Bir ikona dönüşen oyun ile ilgili “Buckner & Garcia” isimli müzik grubu 1982’de “Pac-Man Fever” isimli bir şarkı dahi çıkardı.
Pac-Man oyununda bir labirent içerisinde bulunan sarı daire şeklindeki bir cisim kullanıcı tarafından kontrol edilmekte ve labirent içerisinde bulunan noktaların Pac-Man olarak adlandırılan bu sarı kafa tarafından yenmesi amaçlanır. Labirentteki tüm diskler toplanınca bir üst seviyeye geçilir. Oyun esnasında ayrıca labirent içerisinde bulunan hayaletlerden de kaçmak gerekir. İlerleyen yıllarda oyun ile ilgili birçok cihaz üretildi ve birçok patent başvurusuna konu oldu. ABD Patent Ofisine US6554704 numarasıyla yapılan başvuru (Maze-based game for a gaming machine – Labirent tabanlı bir oyun için makine) bunun örneklerinden biridir.
Oyun ülkemizde de yoğun ilgi gördü. Türkiye’de “Dobişko” adıyla piyasaya sürülen Pac-Man’in birçok farklı versiyonu ilerleyen zamanlarda üretildi. Google 2010’da bu oyunu “doodle” olarak kullanıcılarına sundu. Bu ‘doodle’a ulaşmak için Pac-Man yazarak bir Google araması başlatmanız yeterli olacaktır. Billy Williams adlı bir oyuncu
1999 yılında, Pac-Man’i 256 seviye sonunda bitiren ilk kişi olarak ve oyun sonunda 3.333.360 puan elde ederek bir rekor kırmıştır. Üretildiği günden bu yana oyunun dışında birçok ürüne konu olan Pac-Man’e dair 2015 yılında “Pixel” isimli bir film de yayınlandı. Filmde oyunun tasarımcısı Toru İwatani de rol aldı.
