Covid-19’a karşı bağışıklık kazandıran aşılarla ilgili şimdiye kadar pek çok gelişme yaşandı. Aşıların patent hakları da birçok kez gündeme geldi. Şimdilerde ise Moderna, Pfizer ve BioNTech’e “kendi patentli buluşlarını yasa dışı şekilde kopyaladığı” ve “patent haklarını ihlal ettiği” iddiasıyla dava açtı.
Daha önce de farklı hastalıkların tedavisinde kullanılan mRNA aşı teknolojisi Covid-19 aşılarıyla beraber çok daha bilinir hale geldi. Moderna ise bu teknoloji üzerine pandemi öncesinde de çalışmalar yürüttüğünü ve ürettiği Covid-19 aşısında bu teknolojiyi kullanan Pfizer ve BioNTech’in kendine ait patentli buluşları kopyaladığını iddia etti ve patent ihlali davası açtı. Aşıyla ilgili patent ihlali davalarının ABD Massachusetts Bölge Mahkemesi ve Almanya’daki Düsseldorf Bölge Mahkemesinde açıldığı belirtiliyor.
Moderna, mRNA teknolojisi için pandemiden önce birçok çalışma yaptığını ve bu çalışmaların kendi aşısı olan Spikevax’in geliştirilmesinde kritik öneme sahip olduğunu belirtti. Ayrıca şirket, pandemi öncesi yıllarda mRNA teknolojisini kapsayan patent başvuruları yaptığını da söyledi. Buna rağmen dünya genelinde yaygın olarak kullanılan Pfizer ve BioNTech aşısı Comirnaty®, zihinlerde mRNA teknolojisiyle eşleşti. Moderna ise bu durumu, haklarının ihlaline dayandırdı.
Moderna Hukuk Direktörü Shannon Thyme Klinger konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Pfizer ve BioNTech’in Moderna’nın buluşlarını yasa dışı bir şekilde kopyaladığını ve bunları izinsiz kullanmaya devam ettiklerini düşünüyoruz.” ifadelerine yer verdi.
Moderna’nın mRNA-1273 COVID-19 aşısını üretmek için kullandığı teknolojileri içeren yedi adet patenti bulunmakta, bunlar: US 10,703,789 B2, US 10,702,600 B2, US 10,577,403 B2, US 10,442,756 B2, US 10,266,485 B2, US 10,064,959 B2 ve US 9,868,692 B2. Söz konusu patent başvuruları genel olarak mRNA iletim verimliliğini iyileştirmeye yönelik yöntemleri kapsamakta.
Pfizer & BioNTech ise bu davanın “beklenmedik” olduğunu ifade etti. Ayrıca davalı şirketler, Pfizer & BioNTech aşısının kendilerine ait patentli teknolojilere dayanarak geliştirildiğini ekledi. Yapılan açıklamada patent ihlali davalarına karşı güçlü bir savunma yapılacağı belirtildi. Ayrıca BioNTech, fikri mülkiyet haklarına saygı duyduğunu da ekledi.
BioNTech: “Fikri mülkiyet haklarına değer veriyor ve saygı duyuyoruz.”
Pandemi sürecinin neredeyse herkesi rahatlatan dönemi, şüphesiz ki aşı çalışmalarının sona yaklaştığı ve artık uygulanmaya başladığı dönemler oldu. Fakat aşının bulunmasından bu yana sınai mülkiyet hakları da bir o kadar tartışma yarattı. Moderna’nın açtığı bu dava, Covid-19 etkisini azaltmış olsa da mülkiyet haklarındaki savaşın henüz etkisini sürdürdüğünü gösteriyor. Davanın nasıl sonuçlanacağı ise önümüzdeki aylarda belli olacak.
Haber: Zülal Gedik
Bir yanıt yazın