Patent Nedir?

Patent, yeni ve özgün bir buluşun yasal olarak korunması için verilen bir hak türüdür. İcat edilen yeni bir ürün, süreç veya tasarımın, yaratıcısına belirli bir süre boyunca bu buluşu kullanma, üretme ve satma hakkı verir. Patentler, buluş sahiplerini yatırım yapmaya teşvik eder ve teknolojik gelişmeyi teşvik eder. Patent, bir buluşun korunması ve ticarileştirilmesi amacıyla verilen bir hukuki hak türüdür. Bir patent, icat edilen ürün veya sürecin izinsiz kullanılmasını, üretilmesini veya satılmasını engeller. Patent sahibi, bu hakları belirli bir süre boyunca kullanma hakkına sahip olur. Bu süre, ülkeye göre değişebilir, ancak genellikle 20 yıl sürer.

Patent ve Marka Aynı mı?

Patent ve marka aynı değildir. Patent, yeni ve özgün buluşları, teknik işlevi olan ve sanayiye uyarlanabilir buluşları korur. Marka ise bir ürün üzerinde yer alan marka, ürün ismini, logoları, sloganları korur. Halk arasında marka ve patentin aynı koruma yöntemi olduğuna dair bir yanılgı vardır. Bu nedenle ‘’marka patenti almak’’ ifadesi sıklıkla duyulur. Esasen bu ifade tamamen yanlıştır ve marka patenti almak mümkün değildir. Ancak marka tescili ve patent tescili ayrı ayrı olacak şekilde birbirinden farklı unsurlar için alınabilir. Bu tescil türlerine sahip olmak için bazı kriterler de mevcuttur.

Patent Almak İçin Gerekli Kriterler Nelerdir?

Patent, özgün ve yeni buluşlar için söz konusu olabilir. Yani daha önce üretilmiş, piyasaya sunulmuş bir buluş için patent başvurusu yapmak doğru değildir. Çünkü başvurusu yapılan bu patent, yeni ve özgün olmadığı gerekçesiyle ret alabilir. Bir buluşun patentlenmeye uygun olup olmadığı, çeşitli veri tabanlarından yapılacak araştırmalarla tespit edilebilir. Bu araştırma için ücretli ve ücretsiz birçok kaynak bulunmakta olup en kapsamlı araştırma işlemi ancak bir patent vekili ya da patent firması tarafından yapılabilir.

Patent Alınca Ne Olur?

Patentler, buluşçulara buluşlarını koruma ve ticarileştirme fırsatı sunar. Bir buluş sahibi, başkalarının bu buluşu izinsiz kullanmasını engelleyebilir ve bu nedenle buluşlarını yatırım yaparak değerlendirme şansına sahip olur. Patentler, teknolojik ilerlemeyi teşvik eder ve yeni ürünlerin ve süreçlerin geliştirilmesine olanak tanır.

Diğer tüm tescil türlerinde olduğu gibi patent tescilinde de patent alan kişi, ilgili buluş üzerinde birçok hakka sahip olur. O buluşun üretiminin yapılması, piyasaya sürülmesi, markalaştırılması gibi tüm süreçlerde ilk uygulayıcıya yani buluşçuya hak tanınır. Patent sahibinin haklarının ihlal edilmesi durumunda ise konu davaya taşınabilir ve patent ihlali yapan kişi çeşitli cezalarla karşılaşabilir.

Patent Süresi Ne Kadar?

Koruma süreleri patent, marka, tasarım, telif hakları gibi çeşitli koruma yöntemlerine göre değişiklik gösterir. Her koruma yöntemi için belirlenen süre ve yenileme süreleri birbirinden farklıdır. Örneğin marka tescilinde koruma süresi 10 yıl olup her 5 yılda bir marka hakkı yenilenebilir. Fakat patent tescilinde durum farklıdır. Patent koruma süresi belli bir sürededir ve süre bitiminde uzatma gibi bir durum söz konusu değildir.

Patent başvurusu sonrasında patent tescili alabilen buluşlar için koruma süresi 20 yıldır. 20 yıl sona erdiğinde ise koruma süresi uzatılamaz. Bu nedenle 20 yıllık süreyi doldurmuş olan patentler, serbest kalır ve üçüncü kişiler tarafından da kullanılabilir hale gelir.

Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?

Patent başvurusu için çeşitli aşamalar mevcuttur. Öncelikle bir buluşun, patent tescili almak için gerekli kriterleri taşıyıp taşımadığını tespit etmek için ön araştırma gereklidir. Ön araştırma, son derece kapsamlı bir iş olup patent vekilleri tarafından ve çeşitli veri tabanları üzerinden yapılır. Araştırma sonucunda patentlenebilir olduğu tespit edilen buluşlar için patent tarifnamesi hazırlanır ve başvuru dosyalanır. Patent tescili ülkesel olduğu için yapılacak başvuru tüm dünyada geçerli değildir. Dolayısıyla patent tescili istenen tüm ülkeler için ayrı başvuru gerekebilir ya da tek başvuru ile birden fazla ülkede koruma sağlayan bazı anlaşmalar tercih edilebilir. Bu noktada en doğru yönlendirme yine patent firmaları tarafından yapılabilir. Başvuru süreci karmaşık olabilir ve profesyonel yardım gerektirebilir.

Patent Belgesini Hangi Kurum Verir?

Türkiye’de patent tescil belgesi vermeye yetkili tek kurum, Türk Patent ve Marka Kurumudur. Türk Patent ve Marka Kurumu, vekillik sistemi ile çalışmaktadır. Yani Kurum’la ilişiği olmayan aracı danışmanlık firmalar, patent araştırması, patent tarifname yazımı, patent tescil başvurusu ve karşı görüş yazımı gibi konularda buluşçulara hizmet vermektedir. Dolayısıyla bir patent tescil başvurusu için önce patent firmalarından destek alınmalıdır. Patent firmalarının bünyesinde çalışan patent vekilleri, bir unsurun patentlenebilir olup olmadığını araştırır ve ardından gerekli başvuru sürecini yürütür. Buluşun patent tescil belgesi alması ise TÜRKPATENT tarafından kararlaştırılır. Dolayısıyla vekil firmalar sadece danışmanlık vermek ve en kapsamlı hizmeti sunmak konusunda yetkiliyken tescil belgesi vermek konusunda bir garanti sunması mümkün değildir. Bu konuda Türkiye’de yetkili tek kurum, Türk Patent ve Marka Kurumudur.

Patentler, yeni ve özgün buluşların korunması ve ticarileştirilmesi için önemli bir araçtır. Bir buluşun patent alması, yaratıcısına belirli bir süre boyunca bu buluşu kontrol etme hakkı verir. Patentler, inovasyonu teşvik eder ve yeni teknolojilerin geliştirilmesine katkıda bulunur. Patent başvuru sürecinin karmaşıklığı nedeniyle, profesyonel yardım almak önemlidir.