Binlerce yıl önceki çocukların ne ile oynadığını hiç merak etmiş miydiniz? Bu sorunun cevabı oldukça ilginç çünkü antik çağlara ait oyuncaklar günümüzdekilerle neredeyse aynı. Bilinen en eski oyuncağın oyuncak bebek olduğu tarihsel kayıtlarda bulunuyor ancak bilinen en eski ikinci oyuncak bundan çok daha heyecan verici: Yoyo
Bilinen ilk adı Diabolo olan yoyo, MÖ 1000 civarlarında Çin’de ortaya çıktı. Ancak bu oyuncak ile ilgili yazılı olan ilk kayıtlara MÖ 500 yılında rastlandı. Yapılan arkeolojik kazılarda, Antik Yunan Dönemi’ne ait, yoyoyu andıran pişmiş toprak diskler ortaya çıkarıldı ve yoyo benzeri objelerle oyun oynayan çocukların betimlendiği vazolar bulundu.
Antik çağlardan beri elden düşmeyen yoyonun namı Avrupa’ya ulaştığında büyüsü o dönemin çocuklarını da etkisi altına almayı başardı. 1700’lü yıllarda yoyo artık kraliyet ailesinin ve aristokrat sınıfının en popüler çocuk oyuncağı haline geldi.
Modası hiç geçmeyen bir oyuncak olan yoyo, aslında tarihin bilinen en eski ikinci oyuncağı.
19.yüzyıla gelindiğinde ise Amerika’da bu oyuncak için James L. Haven ve Charles Hettrick tarafından bir patent başvurusu yapıldı. “The Whirligig” adını verdikleri buluş, 20 Kasım 1866 tarihinde US 59,745 numarası ile Amerikan Patent Ofisi tarafından tescillendi. Söz konusu buluş, merkezinde bir perçin ile bir arada tutulan iki metal disk olarak düşünüldü ve bu diskin ortasından geçen ipin metal disklerin birinde veya ikisinde bulunan deliklere tutturulacak şekilde tasarlandı.
Zaman içerisinde birçok değişime uğrayan bu oyuncak için farklı coğrafyalarda farklı isimler kullanıldı. Yoyo ismi ise, ilk kez 1920’lerde Filipin asıllı bir oyuncak üreticisi olan Pedro Flores tarafından kullanıldı. Flores, bu oyuncağın patentine hiç sahip olmamış olsa da yoyo adının marka tescilini aldı ve “Yoyo Manufacturing Company” adını verdiği şirketi ile yoyoyu Amerikan pazarına sürdü.
Yoyo, bugünlere kadar ulaşan popülerliğini ise 1930’larda yoyonun haklarını Flores’ten satın alan iş adamı Donald F. Duncan’a borçlu. Duncan’ın yaptığı yatırımlar ile birlikte yoyo, dünyanın her yerine yayılarak çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de vazgeçilmez bir oyuncak haline geldi. Öyle ki 1965 yılında mahkeme, yoyo isminin jenerik hale geldiğine ve artık marka olarak kullanılamayacağına karar verdi.
Günümüzde bilgisayar ve tabletlerin oyuncakların yerini alması sonucunda yoyo eskisi kadar el altında olmasa da hâlâ kült statüsüne sahip popüler bir oyuncak. Dünyanın çeşitli ülkelerinde düzenlenen yoyo yarışmaları da bu antik oyuncağın varlığını sürdürmesinde önemli rol oynuyor.
Yoyo, uzaya çıkmış ilk oyuncak olarak adını tarihe yazdırdı.
