Türkiye’ye özgü olan “.tr” uzantılı internet alan adının başvuru ve yönetim işlemleri, uzun yıllardır Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından Nic.TR platformu üzerinde yönetilmekteydi. Alan adı işlemlerinde tek yetkili olan ODTÜ tüm yetkilerini 2018 yılında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna (BTK) devretmişti.
Artık BTK bünyesinde yönetilecek olan .tr uzantılı alan adı süreçleri TRABİS platformunda faaliyetine devam edecektir.
TRABİS, “.tr” Ağ Bilgi Sistemi ‘nin kısaltmasıdır. Resmî gazeteye göre; “.tr ağ bilgi sistemi (TRABİS) “.tr” uzantılı internet alan adı sisteminin ve buna ait merkezi veri tabanının işletilmesine, rehberin oluşturulmasına, güncellenmesine ve rehberlik hizmetinin sunulmasına ve başvuru işlemlerinin gerçek zamanlı olarak yapılmasına imkân veren, tüm bu faaliyetlerin güvenli ve iş sürekliliğini sağlayacak şekilde gerçekleştirildiği sistemdir.”
TRABİS’e geçmesiyle birlikte alan adlarının başvurusundan transferine, yenileme işleminden silinmesine kadar mevcut işleyişte bazı değişiklikler söz konusu olacaktır.
Alan adları başvuruları “ilk gelen ilk alır” ilkesiyle belgesiz olarak yapılacak.
Bu önemli değişikliklerden bazıları şöyle sıralanabilir:
1-Bu değişiklikle birçok alan adı, belgesiz olarak tescil edilebilecek. Artık en popüler “.tr” uzantılı .com.tr, .net.tr ve .org.tr alan adlarının başvurusu “belgesiz” ve “ilk gelen ilk alır” ilkesiyle yapılacaktır. Ayrıca gen.tr, biz.tr, tv.tr, web.tr, info.tr, bbs.tr, tel.tr ve name.tr uzantılı alan adlarının başvuruları da belgesiz olarak yapılacaktır.
2-Alan adı yenilemesi işlemleri, ilgili başvurunun süresinin bitmesine 3 ay kala alan adı sahibine bilgilendirme yapılmasıyla başlar. Yenileme süresi içerisinde yenileme işlemi yapılmayan alan adları, 2 ay boyunca durdurulur ve bu süre içerisinde başvuru üzerine yenileme işlemi yapılır. Yenilemesi yapılmayan alan adı, yeniden başvuruya açılır ve Kurum’un internet sitesinde yayımlanır. Ancak yeniden başvuruya açılan bu alan adları için 1 ay süre ile başvuru talebi alınmaz.
3-Nic.TR yönetiminde “.tr” uzantılı alan adlarının satılması ve kiralanması yasaktı. Ancak TRABİS ile birlikte yasaklı olan bu işlemlerin yapılması TRABİS devreye alındıktan 3 yıl sonra mümkün olabilir.
4-Birinci seviye alan adı uzantısı olan “.tr”, şu an için başvuruya kapalıdır. Ancak, TRABİS’in devreye alınmasını takip eden 1 yılın sonunda alınabilecektir. Örneğin gossip.tr uzantılı alan adı gibi.
5-Nic.TR platformu, son kullanıcıya hizmet verirken TRABİS son kullanıcıya hizmet vermemektedir. TRABİS üzerinden alan adı ile ilgili işlemleri yetkili kayıt kuruluşları aracılığıyla yapılması gerekmektedir.
Alan adlarının yönetimi konusunda 2018 yılında ilk adımları atılan bu devir işlemi, henüz devam etmektedir. TRABİS’e geçme sürecinin önümüzdeki günlerde tamamlanması ve planlanan değişikliklerin hayata geçmesi beklenmektedir.
